Dienstag, 13. Oktober 2015

Нет соли, так будем солить сахаром! აღარ გვაქვს მარილი, მაშ დავამარილებთ შაქრით!

ის, რომ ჩემს ბავშვობაში, საბჭოთა კავშირში, ქართულ ენაზე საყმაწვილო თავშესაქცევი ლიტერატურაც ცოტა მოიძებნებოდა, საიდუმლოს არ წარმოადგენს, მაგრამ ეს ფაქტი ჯერ სათანადოდ არაა გააზრებული აკადემიურ წრეებშიც კი, აღარაფერ ვამბობ მასების ცოდნასა და განწყობაზე.სწორედ ენის საშუალებით ხდებოდა მხიარულების, ხალისიანი განწყობის, სიცოცხლის სიყვარულის და გნებავთ სიამოვნების  წყაროს რეგულირებაც, რაზე მსჯელობასაც მოგვიანებითაც მივუბრუნდები. ამისი დანახვა არც თუ ისე იოლი იყო ერთი შეხედვით დაუკვირვებელი თვალისათვის. პოპულისტურ „ენისა და ტრადიციების სიყვარულში“ შეფუთული ქართული ენა ყველანაირად შეკვეცილ-შეკრეჭილ, შავ-ჩადრ-ჩამოფარებული იყო.რუსი მხიარულობდა, ქართველი ითმენდა, ოღონდ რას?- არავინ იცის!ამავდროულად გართობაცა და სიხარულიც რუსებს იმდღესავე უნდოდათ და არა ხვალ, თმენა უბრალოდ არ უნდოდათ.
აქაც, მეტი სიცხადისათვის, რუსულ მხიარულებას ქართველი კაცებიც ნამეტნავად ეწაფებოდნენ. ქალებისათვის მხიარულება აკრძალული იყო.დრო გადიოდა, ქართული კიდევ უფრო ღარიბდებოდა.სამაგიეროდ რუსული ენა იყო ყოველგვარი საჭირო და გამოსადეგი ხარსიხიანი, ვრცელი და რელატიურად (შედარებით) ამომწურავი პასუხის გამცემი იმ დროისათვის ყველა შესაძლო საჭირო საკითხზე.ის, რომ მასების პოპ-კულტურა საქართველოში ჯერ ისევ ფოლკლორზეა დაფუძნებული, სწორედ ამისი ნათელი მაგალითია. მაგრამ ამჯერად შესავლის მაგიერ, თუ რა არის ენობრივი პოლიტიკა ერთი ეკრანიზებული ზღაპრის შესავალს გავიხსენებ.სასკოლო არდადეგების დროს, ნაშუადღევს საბჭოთა ცენტრალური მაუწყებლობა რუსულ არხებზე ხშირად უშვებდა ორიგინალ რუსულ ენაზე გადაღებულ ან ამავე ენაზე ნათარგმნ ზღაპრებს. ზღაპარი, რომელზეც ახლა მოვყვები, ერთ სამეფოზეა, სადაც ერთი უბედური შემთხვევის, თუ სახელმწიფოს მოხელეთა დაუდევარი საქციელის გამო მარილი გამოილევა.…ხალხი საგონებელშია ჩავარდნილი, ზოგი აღარც საკვებს იღებს, რადგან უმარილო საჭმელს პირს ვეღარ აკარებენ. მოსახლეობა ნელ-ნელა სუსტება უმადობისა და უჭმელობისაგან, იგივე მდგომარეობაში არიან სამეფო კარის ახლო მეგობარ- ქვეშევრდომებიც, სამეფო განადგურების საშიშროების წინაშეა.და აი, ამ დროს მეფე გამოსცემს დეკრეტს: Нет соли, так будем солить сахаром! (აღარ გვაქვს მარილი, მაშ დავამარილებთ შაქრით!).პრობლემა გადაჭრილია: დამარილების რიტუალის შემცვლელი ნივთიერება ნაპოვნია-შაქარი.ის რომ ნებისმიერი, ენაში მკვიდრად ჩაშენებული, ტრადიცია, მცირე ადამიანთა ჯგუფის გამოგონილია და ისეთი შეურყეველი წარმოდგენების ერთი ხელის მოსმით შეცვლაც შეიძლება, როგორიცაა ხორცის, ან საჭმლის დამარილება, ძალიან ჰგავს ზღაპარს, მაგრამ ეს ზღაპარი არაა.არ გჯერათ, მაშინ გასინჯეთ ამისი ცოცხალი კულინარული მაგალითი, კენკრის მურაბით გაწყობილი ხორცი- შვედური köttbullar.

კარგი მადა თქვენ!


წყარო:  http://lokalmat.nu/svensk-mat-det-svenska-koket. თარიღი 2015_10_13


Keine Kommentare:

Kommentar veröffentlichen